Bizim Evde Neler Oluyor-2

Aile modellerindeki değişimler ve çocuğa etkileri ;

Toplumsal aile yapılarından ( ataerkil, anaerkil…) çekirdek aile yapılarına indiğimizde ;

–       Baskıcı,

–       Aşırı Hoşgörülü,

–       Demokratik

–       Tutarsız aile modellerini görürüz.

Her aile yukarıda kabaca özetlediğimiz aile modellerinden biri ya da bir kaçına uygunluk gösterir. Türk toplumunda yoğun olarak görülen baskıcı aile modeli yukarıda saydığımız değişkenlik etkileriyle aşırı hoşgörülü ve baskıcı arasında kaldı. Yani tutarsızlık oluştu. Anneyle babanın evetleri çok yerde uymadı. Bu çelişkinin arasında kalan çocuk, durumu işine geldiği gibi kullanmada gecikmedi. Bir arkadaşınıza gideceğiniz zaman annenizin derslerinizi bahane ederek izin vermeyeceğini, babanızınsa izin vereceğini bile bile annenize sorar mıydınız ?

Bu koşullar altında yetişen çocukların dengeli yapı oluşturmaları ne kadar mümkün?

Bir yandan çocuğunun giyeceği giysiye karar vermek isteyen açlık ve üşüme gibi duyularını yok sayan anne, baba, diğer yandan eve alınacak arabanın modeline rengine karar veren bilişsel olgunluğa erişmiş çocuk… İkisi farklı yerde olursa değil ama aynı yerde olursa problem büyük demektir.

Ebeveynlerin bir karar vermesi gerek. Ya çocuklarının acıkma, giyinme gibi temel becerileri bile kazanamadığını kabul edip baskı yapmaya devam edecekler ve değil arabanının renginden arabadan bile bahsetmeyecekler ya da çocuklarının bunları kazanacak bilişsel olgunluğa erişmiş olduklarına inanıp ısrar etmekten vazgeçecekler ve arabanın rengini sorabilecekler.

 Ne yapmalı, nasıl davranmalı …

Bana göre yaşanan sıkıntıların tek nedeni sınır ihlali.

Ebeveyn çocuğun sınırlarını koymakta başarısız. Nedeni içgüdüleri ve bilgileri çelişiyor, henüz neyin doğru neyin yanlış olduğuna tam karar veremiyor.

Çocuk tutarsızlık gösteren ortamda sınırlarını algılayamıyor ve kendi sınırlarını öğrenemediği için ebeveynlerinin sınırlarını da öğrenemiyor ve çatışmalar yaşanıyor.

Ebeveyn olarak demokratik bir aile yapısı kurmakla çocukla arkadaş olmak aynı anlamda algılanmamalı.  Anne çocuğun annesi, babada çocuğun babasıdır ve roller dejenere edilmemelidir. Her çocuğun anne babasından saklayabileceği, arkadaşlarıyla paylaşabileceği küçük sırları olacağı göz önünde bulundurulmalı. Ailelerin çocuklarıyla arkadaş olma eğiliminde olmaları yanlıştır ve sakıncalıdır. Bu çocuğun sosyalliğine, kişilik yapısına ve sınırları ile ilgili algısına dezavantaj olacaktır.

Elbette ebeveyn ve  çocuk arasında yaşantı, fikir paylaşımı olmalıdır. Ancak bu paylaşımın gerek dili gerekse içeriği çocuğun yaşına uygun olmalıdır. Ne çocuğun sınıf arkadaşıyla konuşur gibi ailesiyle konuşması doğrudur, ne de ailenin…

Her çocuğun sınırlara ihtiyacı vardır. Önce ebeveynler bu sınırları koymalıdır ki çocuklarda model alarak sınırlarını öğrenebilsinler.

Çocuk ilk aşkını ebeveynlerine değil de arkadaşına anlattıysa ebeveynler iletişiminin olmadığı düşünüp panik yaşanmamalı, mümkünse böyle özel beklentilerden uzak durmalıdırlar. Sınır ihlali yapmamalıdırlar.

Unutmamak gerekir;

Eve alınacak araba için çocuğun fikrinin sorulmasıyla, sırf çocuk istedi diye o arabanın alınması arasında sınırlar açısından ciddi farklar var.

Ve son söz ‘ Davulun sesi uzaktan hoş gelir ‘ atasözünü güncelleyeyim.

‘ Söylemek kolay yapmak zor, bilmek kolay uygulamak zor ‘ Marifet bildiğini uygulayabilmekte.

Uzman Pedagog Elif Erol Kimdir?